Günümüzde borsa dünyasının karmaşıklığına ayak uydurmak için bazı temel terimleri anlamak oldukça önemlidir. Özellikle borsa gibi yatırım araçlarıyla ilgilenenler için bu terimler, kararlarını daha bilinçli bir şekilde verme konusunda kritik bir rol oynar.
Borsa ve finans dünyası oldukça karmaşıktır, bu nedenle daha fazla derinlemesine incelemeler ve araştırmalar yapmak önemlidir. Her yatırımcının, finansal hedeflerine uygun bir strateji geliştirmek için bu terimleri ve kavramları anlaması önemlidir. Yatırım yaparken, profesyonel finansal danışmanlardan yardım almak da oldukça faydalı olabilir.
1. Hisse Senedi (Stock): Borsada işlem gören şirketlerin sahiplik paylarını temsil eden kıymetli evraklardır. Bir hisse senedi sahibi, belirli bir şirkete ait bir miktar mülkiyet hakkına sahip olur.
2. Piyasa Değeri (Market Cap): Bir şirketin tüm hisse senetlerinin toplam değeridir. Piyasa değeri, hisse fiyatı ile toplam hisse sayısının çarpılmasıyla hesaplanır. Bu terim, bir şirketin büyüklüğünü ve piyasa içindeki önemini gösterir.
3. Borsa Endeksi (Stock Market Index): Belirli bir borsanın veya sektörün performansını ölçen bir göstergedir. Örneğin, S&P 500 Amerika Birleşik Devletleri’nde en büyük 500 şirketin performansını yansıtır.
4. Borsa (Stock Exchange): Hisse senetlerinin, tahvillerin ve diğer finansal enstrümanların alınıp satıldığı piyasalardır. Borsalar, alıcılar ve satıcıları bir araya getirerek ticaretin yapılmasını sağlar.
5. Tahvil (Bond): Bir şirket veya devletin borç verdiği ve belirli bir süre sonra geri ödeme taahhüdünde bulunduğu bir finansal araçtır. Tahviller genellikle düşük riskli yatırımlar olarak kabul edilir.
6. Portföy (Portfolio): Bir yatırımcının sahip olduğu tüm finansal varlıkların toplamıdır. Portföy, çeşitlendirme stratejilerinin temelini oluşturur ve riski azaltmaya yardımcı olur.
7. Borsa Yatırım Fonu (Exchange-Traded Fund, ETF): ETF’ler, belirli bir endeksi takip eden ve hisse senetleri gibi borsalarda işlem gören yatırım fonlarıdır. ETF’ler yatırımcılara çeşitlendirilmiş bir portföy sağlar.
8. Günlük İşlem Hacmi (Daily Trading Volume): Belirli bir finansal aracın veya endeksin belirli bir günde işlem gördüğü toplam miktarı ifade eder. Yüksek işlem hacmi, bir varlığın likiditesini artırabilir.
9. Kar/Zarar Oranı (Profit/Loss Ratio): Bir yatırımın toplam karını toplam zararına bölerek hesaplanan bir orandır. Bu oran, bir yatırımın başarısını değerlendirmek için kullanılır.
10. Likidite (Liquidity): Likidite, bir finansal aracın kolayca nakde çevrilebilirliğini ifade eder. Yüksek likiditeye sahip varlıklar kolayca alınıp satılabilir.
11. Hisseyi Açığa Satmak (Short Selling): Hisseyi açığa satmak, yatırımcılara belirli bir hissenin değer kaybedeceğini düşündüklerinde bu hisseyi ödünç alıp satma imkanı tanır. Daha sonra düşük fiyattan geri alarak kar elde edebilirler.
12. İşlem Emri (Order): Bir yatırımcının belirli bir hisse senedini ne zaman ve hangi fiyattan almak veya satmak istediğini belirten talimattır.
13. Alış Fiyatı ve Satış Fiyatı (Bid and Ask Price): Alış fiyatı, bir hisse senedini satın almak isteyenlerin ödemeyi teklif ettiği fiyatı ifade eder. Satış fiyatı ise bir hisse senedini satmak isteyenlerin talep ettiği fiyattır.
14. Piyasa Emri (Market Order) ve Limit Emri (Limit Order): Piyasa emri, bir hisse senedini en iyi mevcut fiyattan satın almak veya satmak için verilen bir emirdir. Limit emri ise, belirli bir fiyatın altında veya üstünde alım veya satım yapma emrini ifade eder.
15. Volatilite (Volatility): Volatilite, bir hisse senedinin fiyatının ne kadar hızlı ve büyük dalgalanmalar gösterdiğini ifade eder. Düşük volatilite, daha istikrarlı bir yatırımı temsil ederken, yüksek volatilite daha fazla risk içerir.
16. Temettü (Dividend): Şirketlerin kârlarının bir bölümünü hisse senedi sahiplerine dağıttığı kar payını ifade eder. Temettü, hisse senedi yatırımcıları için önemli bir gelir kaynağı olabilir.
17. Hisse Senedi Bölünmesi (Stock Split): Bir şirketin mevcut hisse senetlerini daha küçük birimlere bölmek suretiyle daha fazla hisse senedi çıkarmasıdır. Bu, hisse senedi fiyatının düşmesine ve daha erişilebilir hale gelmesine yol açar.
18. Hisse Senedi Geri Alımı (Stock Buyback): Şirketin kendi hisse senetlerini açık piyasadan geri satın almasıdır. Bu, hisse senedi fiyatını artırabilir ve hissedarlar için değer yaratabilir.
19. PE Oranı (Price-Earnings Ratio): Hisse senedi fiyatını, şirketin hisse başına kârıyla karşılaştıran bir orandır. Bu, bir hisse senedinin değerinin ne kadar olduğunu değerlendirmek için kullanılır.
20. Spot Piyasa (Spot Market): Finansal araçların anında teslimatı ve ödemesinin yapıldığı piyasadır. Bu, genellikle nakit işlemlerle ilgilidir.
21. Vadeli İşlem Piyasası (Futures Market): Belirli bir tarihte belirli bir fiyattan bir varlığın teslimatının taahhüt edildiği bir türev piyasadır. Vadeli işlemler, risk yönetimi ve spekülasyon amacıyla kullanılır.
22. Yatırım Stratejileri: Borsada yatırım yaparken kullanılan birçok farklı strateji bulunmaktadır. Bunlar arasında uzun vadeli yatırım, kısa vadeli ticaret, değer yatırımı, büyüme yatırımı, teknik analiz ve temel analiz gibi farklı yaklaşımlar yer almaktadır.
23. Portföy Çeşitlendirmesi: Yatırımcılar, riski azaltmak ve getiri potansiyelini artırmak için farklı varlık sınıflarına ve sektörlere yatırım yaparak portföylerini çeşitlendirirler.
24. Temel Analiz: Bir hisse senedinin değerini, şirketin finansal performansı, yönetim kalitesi, rekabet ortamı ve diğer temel faktörlere dayalı olarak değerlendiren bir analiz türüdür.
25. Teknik Analiz: Hisse senedi fiyatlarının geçmiş performansını inceleyerek gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmeye çalışan bir analiz türüdür.
26. İşlem Komisyonu (Trading Commission): Bir hisse senedi işlemi yaparken ödenen ücrettir. İşlem komisyonları, broker veya işlem platformuna ödenir.
27. Borsa Siparişi Türleri: Piyasa emri, limit emri, stop emri, stop limit emri gibi farklı emir türleri vardır. Her biri belirli bir işlem stratejisini desteklemek için kullanılır.
28. Riske Maruz Değer (Exposure to Risk): Her yatırım, belirli bir risk taşır. Yatırımcılar, bu riskleri anlamak ve yönetmek için çeşitli yöntemler kullanır.
29. Volatilite Endeksi (VIX): ABD’de piyasa volatilitesini ölçmek için kullanılan bir endekstir. Yüksek VIX değerleri, piyasa belirsizliğini yansıtır.
30. Hisse Senedi Analisti (Stock Analyst): Şirketlerin ve hisse senetlerinin performansını inceleyen ve yatırım önerileri sunan profesyonellerdir. Hisse senedi analistleri, temel ve teknik analiz yaparlar.
31. Temettü Verimi (Dividend Yield): Bir hisse senedinin temettü ödemesinin, o hisse senedinin fiyatına oranını ifade eder. Temettü verimi, yatırımcılara temettü getirisi hakkında bilgi verir.
32. IPO (İlk Halka Arz – Initial Public Offering): Bir şirketin ilk kez halka açılması ve hisse senetlerini genel halka sunmasıdır. IPO, yatırımcılara şirketin hisse senetlerine erişim sağlar.
33. Güçlü El (Strong Hands) ve Zayıf El (Weak Hands): Borsada, güçlü eller hisse senetlerini uzun vadeli tutan ve piyasa dalgalanmalarına dayanabilen yatırımcıları ifade eder. Zayıf eller ise kısa vadeli düşünen ve piyasa dalgalanmalarından hızlıca etkilenen yatırımcıları temsil eder.
34. Hareketli Ortalama (Moving Average): Hareketli ortalama, hisse senedi fiyatlarının belirli bir zaman dilimindeki ortalamasını hesaplamak için kullanılan bir teknik analiz aracıdır.
35. Bollinger Bantları (Bollinger Bands): Bollinger bantları, hisse senedi fiyatlarının volatilitesini ölçmek ve fiyatın potansiyel yönünü tahmin etmek için kullanılan bir teknik analiz aracıdır.
36. Portföy Yöneticisi (Portfolio Manager): Portföy yöneticileri, yatırım fonları veya portföyleri yöneten profesyonellerdir. Portföy yöneticileri, yatırımları çeşitlendirir ve yatırım stratejilerini uygularlar.
37. FED (Federal Reserve): Amerika Birleşik Devletleri’nin merkez bankasıdır. Faiz oranlarını belirler ve para politikalarını yönetir.
38. SEC (U.S. Securities and Exchange Commission): Amerika Birleşik Devletleri’nde finansal piyasaları düzenleyen federal bir kurumdur. Şirketlerin ve yatırımcıların güvenliğini sağlar.
39. Çift Taraflı Fon (Mutual Fund): Yatırımcıların paralarını bir araya getirerek hisse senetleri, tahviller ve diğer finansal enstrümanlara yatırım yapmalarını sağlayan bir yatırım fonu türüdür.
40. Spekülasyon (Speculation): Hisse senetlerinin veya diğer finansal varlıkların fiyat hareketlerinden kar elde etmek amacıyla yapılan işlemleri ifade eder.