- Deride, sinirler boyunca, özellikle gövde, bacak ve yüzde birtakım ağrılı fiskelerin dökülmesiyle beliren, mikroplu bir hastalık.
- Kuşakça
- Etkeni su çiçeğine de yol açan virüs hastalığı. Herpesvirüs.
- Bölge, kısım, kuşak, kemer
- İngilizce: Shingles, Herpes zoster, Zoster.
Herpes zoster, genel adıyla zona, varisella zoster virüsünün sebep olduğu ve daha önce su çiçeği geçirmiş kişilerde görülen, vücudun tek tarafında deride su toplamış ağrılı kabartılarla seyreden bir hastalıktır. Halk arasında kuşak hastalığı veya gece yanığı olarak da bilinir.
Varisella (Su Çiçeği) sonrası varisella zoster virüsü vücut sinir hücrelerine yerleşip hiçbir belirti vermeksizin yıllarca inaktif kalabilir. Bağışıklık sistemindeki zayıflık veya bozuklukla yerleştiği hücrelerden ayrılıp aksonlar boyunca ilerleyerek sinir bölgesindeki deride viral enfeksiyona yol açabilir. Kabartılar genellikle 2-4 hafta içerisinde iyileşir, fakat sinir ağrıları kalıcı olabilir.
Bir zona hastası başkasına (genellikle çocuklara) su çiçeği bulaştırabilir, fakat zona bulaştıramaz. Çünkü zona vücut içine yerleşmiş virüs kaynaklıdır, havadan bulaşan virüsle olmaz.
Vücut Direncini Azaltan Nedenler
- Stres (Yoğun Stres)
- Üzüntü
- Uykusuzluk
- Yorgunluk
- Beslenme bozukluğu ya da uzun ve sağlıksız diyetler
- Kanser ilaçları
- Işın tedavileri
- Kaza ve zehirlenme sonrası
- AIDS
Belirtileri
- Halsizlik
- Yorgunluk
- Ateş
- Şiddetli ağrı ve yanma
- Deride renk kaybı ve çöküntü, kızarıklık, kabarcıklar
- Baş ağrısı
- Derinin kabuklanıp dökülmesi
- Zona kabarcıklarının gelişimi
Zona Hastalığı Tanı ve Tedavisi
Derideki belirtilerle birlikte gelen ağrılar nedeniyle genellikle tanı koyulması kolaydır. Özel durumlarda virüsün saptanması için pahalı yöntemler uygulanır. Kabarcıklardaki sıvıda bulunan bazı hücrelerin mikroskop ile belirlenmesi tanıyı destekler.
Zona hastalığı birkaç hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Genellikle ağrı kesiciler ve sıvı pansumanlar hastayı rahatlatmak amacıyla kullanılır. Sıvı pansumanlar kabarcıkların hızlı kurumasını sağlar. İlk 72 saat içinde sistemik antiviral ilaçlar (asiklovir, famsiklovir veya valasiklovir) kullanılmasıyla, döküntü ve ağrı süresi kısalır. Bunun dışında B1 – B6 vitaminleri, antiinflamatuarlar, kaşıntıya karşı antihistaminler, dıştan da antiseptik anestezik krem ve solüsyonlar kullanılmaktadır. Gözle ilgili zonada göz kremleri uygulanır.
Ender görülse de daha önce zona hastalığı geçirmiş hasta, direnci aşırı düşürecek bir durum karşısında yeniden bu hastalığa yakalanabilir.