Çek kırdırma, çek sahiplerinin karşılıksız çeklerini faktoring firmalarına satarak nakit elde etmesi işlemidir. Çek kırdırma oranları, çek tutarına, çekin vadesine, çekin durumuna ve faktoring firmasının risk değerlendirmesine göre değişiklik göstermektedir.
Türkiye’de banka ve faktoring firmaları çek kırdırma işlemi yapmaktadır. Bankaların çek kırdırma oranları genellikle %10-15 arasında değişmektedir. Faktoring firmalarının çek kırdırma oranları ise %10-25 arasında değişmektedir.
2023 yılı için güncel çek kırdırma oranları aşağıdaki gibidir:
- Bankalar: %10-15
- Faktoring firmaları: %10-25
Bankalarda çek kırdırma oranları:
- Ziraat Bankası: %10
- Yapı Kredi Bankası: %10
- Denizbank: %10
- Garanti Bankası: %10
- HSBC: %10
Faktoring firmalarında çek kırdırma oranları:
- İş Faktoring: %10-15
- Odeabank Faktoring: %10-15
- Garanti Faktoring: %10-15
- Yapı Kredi Faktoring: %10-15
- Denizbank Faktoring: %10-15
Çek kırdırma oranlarını etkileyen faktörler:
- Çek tutarı: Çek tutarı arttıkça çek kırdırma oranı da artar.
- Çekin vadesi: Çekin vadesi uzadıkça çek kırdırma oranı da artar.
- Çekin durumu: Çek blokeliyse veya protesto edildiyse çek kırdırma oranı da artar.
- Faktoring firmasının risk değerlendirmesi: Faktoring firması, çek sahibinin kredibilitesini ve çekteki riski değerlendirerek çek kırdırma oranı belirler.
Çek kırdırma işleminin riskleri:
Çek kırdırma işleminin bazı riskleri bulunmaktadır. Bunlar:
- Çekin tahsil edilememesi riski: Çekin tahsil edilememesi durumunda çek sahibi, faktoring firmasına borcunu ödemek zorunda kalır.
- Faiz ve masraf riski: Çek kırdırma işlemi, banka veya faktoring firmasına komisyon ve faiz ödemesini gerektirir.
- Yasal riskler: Çek kırdırma işlemi, bazı durumlarda yasal sorunlara yol açabilir.
Çek kırdırma işleminin yapılması gereken durumlar:
Çek kırdırma işlemi, aşağıdaki durumlarda yapılması gereken bir işlemdir:
- Çek karşılıksız çıkmışsa
- Çek sahibinin nakit ihtiyacı varsa
- Çekin tahsil edilmesi uzun sürecekse
Çek kırdırma işlemi yapmadan önce, işlemin risklerini ve avantajlarını dikkatlice değerlendirmek gerekir.