Vertigo, kişinin kendisini veya çevresini dönüyormuş gibi algıladığı bir denge bozukluğu türüdür. Vertigoda şiddetli baş dönmesi, mide bulantısı ve denge kaybı gibi belirtiler görülür. Semptomları sebebi ile günlük yaşamı altüst edebilen ve toplumda sık karşılaşılan rahatsızlıklardandır. Vertigo, günlük yaşamı altüst edebilen ve ciddi yaralanmalara neden olabilen bir rahatsızlıktır. Bu nedenle, vertigo yaşıyorsanız, bir doktora görünmeniz önemlidir. Doktorunuz, vertigonun nedenini belirleyerek uygun bir tedavi planı oluşturacaktır.
Vertigo Nedir?
Vertigo, vücudun denge sisteminde yaşanan bir sorun nedeniyle ortaya çıkan baş dönmesidir. Denge sistemi, iç kulak, beynin denge merkezi ve gözler tarafından sağlanır. Vertigo, bu sistemlerden birinde veya birkaçında yaşanan bir sorundan kaynaklanabilir.
Vertigo Neden Olur?
Vertigoya neden olan birçok farklı faktör vardır. En yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:
- İç kulak hastalıkları: İç kulak, dengeden sorumlu olan organdır. İç kulaktaki bir sorun, vertigoya neden olabilir. En yaygın iç kulak hastalıkları şunlardır:
- Benign pozisyonel paroksismal vertigo (BPPV): İç kulakta yer alan kristallerin hareket etmesi sonucu ortaya çıkan bir denge sorunudur.
- Meniere hastalığı: İç kulaktaki sıvı basıncında artışa bağlı olarak ortaya çıkan bir denge sorunudur.
- Labirentit: İç kulaktaki iltihaplanma sonucu ortaya çıkan bir denge sorunudur.
- Nörolojik hastalıklar: Beynin denge merkezindeki bir sorun, vertigoya neden olabilir. Bu hastalıklar arasında migren, vestibüler nörinit, multipl skleroz, Parkinson hastalığı ve alzheimer hastalığı sayılabilir.
- Baş ve boyun yaralanmaları: Baş ve boyun yaralanmaları, iç kulak veya beyindeki denge merkezinde hasara neden olabilir ve vertigoya yol açabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, vertigoya neden olabilir. Bu ilaçlar arasında antibiyotikler, antihistaminikler, antidepresanlar ve bazı kanser ilaçları sayılabilir.
- Diğer hastalıklar: Bazı hastalıklar, vertigoya neden olabilir. Bu hastalıklar arasında kalp hastalığı, şeker hastalığı, yüksek tansiyon ve tiroid hastalığı sayılabilir.
Vertigo Belirtileri
Vertigonun en yaygın belirtisi, kişinin kendisini veya çevresini dönüyormuş gibi algılamasıdır. Bu durum, ani ve şiddetli olabilir. Vertigoya ek olarak, aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
- Denge kaybı
- Mide bulantısı ve kusma
- Terleme
- Kulak çınlaması
- Gözlerde bulanıklık
- İşitme kaybı
Vertigo Tanısı
Vertigo tanısı, doktorunuzun yapacağı fizik muayene ve laboratuvar testleri ile konulur. Fizik muayenede, doktorunuz dengenizi ve işitmenizi değerlendirir. Laboratuvar testleri, vertigoya neden olabilecek bir hastalığın olup olmadığını belirlemek için yapılır.
Vertigo Tedavisi
Vertigo tedavisi, vertigonun nedenine göre değişir. Eğer vertigoya iç kulak hastalıkları neden oluyorsa, tedavi genellikle ilaçla yapılır. İlaçlar, vertigonun şiddetini azaltmaya ve belirtileri kontrol etmeye yardımcı olur.
Vertigoya neden olan başka bir hastalık varsa, bu hastalığın tedavisi de vertigonun tedavisini de kapsayacaktır. Örneğin, migren nedeniyle vertigo yaşıyorsanız, migren tedavisi vertigoyu da tedavi edecektir.
Vertigonun bazı durumlarda tedavisi yoktur. Bu durumlarda, vertigonun belirtilerini azaltmak için bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapılabilir. Bu değişiklikler arasında, baş dönmesi ataklarını tetikleyen aktivitelerden kaçınmak, bol su içmek ve düzenli egzersiz yapmak sayılabilir.
Vertigonun Önlenmesi
Vertigonun önlenmesi için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Baş dönmesi ataklarını tetikleyen aktivitelerden kaçının. Bu aktiviteler arasında, hızlı hareket etmek, eğilip kalkmak, araba kullanmak ve yüksek yerlerde bulunmak sayılabilir.
- Bol su için. Dehidrasyon, vertigoya neden olabilir.
- Düzenli egzersiz yapın. Egzersiz, dengenizi geliştirmeye yardımcı olur.
- Yeterince uyuyun. Yorgunluk, vertigoya neden olabilir.
- Stresi azaltın. Stres, vertigo ataklarını tetikleyebilir.